.
استفاده از IPv6 در ساليان گذشته روند كندی را داشته است ولی اخيرا" اين وضعيت با توجه به ضرورت های موجود تغيير و شتاب بيشتری پيدا نموده است ( خصوصا" در اروپا و آسيا ) . بر اساس گزارش منتشر شده توسط NRO ( برگرفته از Number Resource Organization   ) فضای آدرس دهی IPv4  قابل دسترس از طريق RIRs ( برگرفته از Regional Internet Registries ) ، تا دو سال ديگر به اتمام می رسد . علاوه بر اين ، تعداد زيادی از كشورهای در حال توسعه نمی توانند آدرس های IP مورد نياز خود را به منظور حمايت از كاربران خود درخواست نمايند . در برخی از كشورها نظير امريكا اعلام شده است كه تا سال 2008 تمامی شبكه های عملياتی می بايست از IPv6 استفاده نمايند .
با توجه به اين كه اكثر نرم افزارها و تجهيزات مورد نياز در شبكه می بايست از IPv6  حمايت نمايند و شركت های توليد كننده سيستم عامل نيز در سيستم عامل خود بتوانند از آن بطور كامل حمايت نمايد ، اين انتظار وجود دارد كه تا دو سال ديگر زمينه استفاده كامل از IPv6 فراهم گردد .

IPv4 و محدوديت های آن

قبل از بررسی پروتكل IPv6 ، اجازه دهيد در ابتدا به برخی از ويژگی های پروتكل IPv4 كه هم اينك استفاده می گردد ، اشاره ای داشته باشيم .
• پروتكل IP از جمله پروتكل های حياتی در اينترنت است كه هم اينك از  نسخه شماره چهار كه به آن IPv4  گفته می شود، استفاده می گردد .
 
• با اين كه پروتكل IPv4 دارای عملكردی فوق العاده است ولی دارای محدوديت های مختص به خود  است .
 
• پروتكل IPv4 در سال 1970 ابداع شده است و در آن زمان هيچكس فكر نمی كرد كه زمانی فرا خواهد رسيد كه برای انجام بسياری از كارها استفاده از پروتكل فوق به يك ضرورت تبديل گردد . حمايت از يك شبكه سراسری با ميليون ها كامپيوتر ، انتقال داده ، صوت و تصوير نمونه هائی از كاربرد IP در شبكه های مدرن امروزی است .
 
• در IPv4 امنيت تعبيه نشده است و به همين دليل است كه پروتكل هائی ديگر نظير IPSec با رويكرد امنيتی پياده سازی شده است .
 
• مهمترين چالش IPv4 ، محدوديت فضای آدرس دهی آن است . پس از گذشت چندين سال از عموميت اينترنت ، عدم وجود تعداد آدرس های IP به يكی از نگرانی های اصلی در اينترنت تبديل گرديد .
 
•  NAT ( برگرفته از Network Address Translation ) به منظور غلبه بر محدوديت تعداد آدرس های IP ابداع گرديد. فناوری فوق اين امكان را فراهم می نمايد كه كامپيوترهای موجود در يك شبكه اختصاصی ( داخلی ) از آدرس های خصوصی به منظور ارتباط با يكديگر استفاده نمايند ولی از يك آدرس IP عمومی به اشتراك گذاشته شده برای تمامی ارتباطات اينترنت استفاده نمايند .
 
• پروتكل IPv4 از 3/ 4 ميليارد آدرس IP حمايت می نمايد.ظاهرا" عدد قابل توجهی است ولی فراموش نكنيد كه هم اينك 5 /6 ميليارد انسان در كره زمين زندگی می كنند و برخی از آنان دارای بيش از يك دستگاه متصل به اينترنت می باشند ( نظير يك كامپيوتر در محل كار ، يك كامپيوتر در منزل ، تلفن های موبايل با قابليت دستيابی به اينترنت و ... )  .  
 
• پروتكل IPv6 قادر به حمايت از 50  اكتيليون  (هر اكتيليون معادل عدد يك بهمراه 48 صفر است ) آدرس IP است .

امكانات و ويژگی های جديد IPv6

شايد نياز به توسعه تعداد آدرس های IP با توجه به وضعيت بحرانی موجود به عنوان يكی از اهداف مهم طراحی و پياده سازی IPv6 ذكر شود ولی تمام داستان به اينجا ختم نمی شود و دلايل متعدد ديگری نيز در اين زمينه مطرح می باشد . IPv6 بگونه ای طراحی شده است تا ضمن ايجاد يك محيط همگراء زمينه استفاده از صوت ، تصوير و سرويس های داده را بر روی شبكه ای با زيرساخت IP فراهم نمايد .

 بدين منظور ، امكانات و پتانسيل های پيشرفته ای در IPv6 پيش بينی شده است :
•  افزايش فضای آدرس دهی : يكی از مهمترين مزايای IPv6 ، افزايش تعداد فضای آدرس دهی است . فضای آدرس دهی IPv6 به اندازه ای زياد است كه شايد نتوان آن را با فضای آدرس دهی IPv4 مقايسه نمود . در IPv4 ، تعداد 4,294,967,296 فضای آدرس دهی وجود دارد در حالی كه اين عدد در IPv6 به عدد  340,282,366,920,938,463,463,374,607,431,768,211,456  می رسد . افزايش آدرس های سراسری قابل روت به سازمان ها اين اجازه را خواهد داد  كه مسير خود را از آدرس های IP غيرقابل روت ارائه شده توسط NAT جدا نموده و برنامه های مورد  نياز خود را در يك محيط واقعی  end-to-end استفاده نمايند .
 
• پيكربندی اتوماتيك stateless : پيكربندی اتوماتيك IP در IPv4 از طريق سرويس دهنده DHCP انجام می شود . در IPv6 اين كار توسط DHCPv6 انجام خواهد شد . در IPv6 اين وضعيت توسعه و به پيكربندی اتوماتيك stateless تعميم يافته است . با استفاده از پيكربندی اتوماتيك stateless به دستگاه ها اجازه داده می شود كه پيكربندی آدرس های IPv6 خود را از طريق ارتباط با يك روتر مجاور انجام دهند .
با اين كه پيكربندی اتوماتيك stateless برای اكثر محيط ها دارای مزايائی است ،ولی در شبكه هائی‌ كه دارای تعداد زيادی از دستگاه ها با قابليت محدود مديريتی می باشند ، مسائلی را به دنبال خواهد داشت . يك شبكه مبتنی بر تعداد زيادی سنسور كه ممكن است شامل ميليون ها دستگاه بی سيم  راه دور باشد كه صرفا" بر روی شبكه قابل دسترس می باشند ، نمونه ای در اين زمينه است. پيكربندی اتوماتيك به سازمان ها كمك خواهد كرد كه هزينه نگهداری و مديريت شبكه خود را كاهش دهند .
با اين كه پيكربندی اتوماتيك آدرس دهی خصوصی موسوم به APIPA ( برگرفته از  Automatic Private IP Addressing   ) ،‌ دارای خصايص مشابهی در خصوص پيكربندی است ولی ماهيت آن با پيكربندی اتوماتيك stateless كاملا" متفاوت است . APIPA از يك محدوده خاص فضای آدرس دهی IP ( از محدوده IP:169.254.0.1 تا IP:169.254.255.254 ) در مواردی كه يك سرويس دهنده DHCP در شبكه موجود نباشد و يا سرويس گيرنده قادر به برقراری ارتباط با آن نباشد ، استفاده می نمايد .  از پروتكل ARP ( برگرفته از Address Resolution Protocol  ) به منظور بررسی منحصربفرد بودن آدرس IP بر روی يك شبكه محلی (LAN ) استفاده می گردد . زمانی كه يك سرويس دهنده DHCP در دسترس قرار بگيرد ، آدرس های IP سرويس گيرندگان به صورت اتوماتيك بهنگام خواهند شد .
 
• extension header : با اين كه هدر IPv6 در مقام مقايسه با IPv4 بسيار ساده تر شده است ، ولی با ارائه extension header ، امكان ارائه قابليت های پيشرفته در سطح هدر و بسته اطلاعاتی IP پيش بينی شده است . با اضافه كردن هدر به هدر پايه IPv6 قابليت های چشمگيری برای قابليت های آتی به آن اضافه شده است . بدين ترتيب ، هدر پايه ثابت خواهد ماند و در صورت ضرورت می توان قابليت های جديد را از طريق extension header به آن اضافه نمود . در آينده می توان از extension header برای پياده سازی سرويس ها و برنامه های ارائه شده توسط يك فريمورك استاندارد و به عنوان قابليت های جديد در IPv6 استفاده نمود .
 
•  امنيت اجباری : با اين در IPv4 امكان استفاده از IPsec ( برگرفته از Internet Protocol security  ) وجود دارد ، ولی توجه داشته باشيد كه ويژگی فوق  به عنوان يك قابليت جديد به پروتكل فوق اضافه می گردد تا از آن در مواردی نظير tunneling ، رمزنگاری شبكه به منظور دستيابی راه دور VPNs ( برگرفته از  Virtual Private Networks ) و ارتباط با سايت ها استفاده گردد . تعداد زيادی از سازمان ها از پروتكل IPsec در موارد خاصی استفاده می نمايند ولی وجود موانعی نظير NAT ، می تواند زمينه بكارگيری آن را با مشكل مواجه نمايد .
در IPv6 ،‌ پروتكل IPsec به عنوان بخشی الزامی در پياده سازی مطرح شده است تا به كمك آن يك زيرساخت امنيتی مناسب به منظور ارائه سرويس های امنتيی نظير تائيد ، يكپارچگی و اعتمادپذيری فراهم گردد . ظرفيت عملياتی IPsec بگونه ای است كه سازمان ها به كمك آن می توانند وضعيت مدل امنيتی خود را بهبود و سياست های امنيتی خود را توسعه دهند .

آدرس دهی IPv6

تاكنون تلاش های گسترده ای به منظور استمرار حيات IPv4 و غلبه بر محدوديت تعداد آدرس های IP انجام شده است . استفاده از سياست های مختلف و NAT نمونه هائی در اين زمينه می باشد . بر اساس آخرين گزارشات منتشرشده توسط مراكز ذيصلاح ، محدوديت فضای آدرس دهی IP يك تهديد جدی است و فقط بيست و پنج درصد از فضای آدرس دهی IPv4 باقی مانده است . با اين كه شايد در برخی از كشورها اين موضوع نگران كننده نباشد ولی گسترش استفاده از دستگاه های گوناگون مبتنی بر IP ، استفاده از IPv6 را به يك ضرورت تبديل كرده است . 
در IPv4 ، آدرس های IP سی و دو بيتی توسط چهار اكتت يا هشت بيت ( از صفر تا 255 كه در مبنای ده نوشته می گردند ) كه توسط نقطه از هم جدا می شوند ، ارائه می گردند . آدرس های IP زير نمونه هائی در اين زمينه می باشد .
131.107.20.60
192.168.118.183

در IPv6 ، آدرس های IP يكصد و بيست و هشت بيتی توسط هشت شانزده بيت ( از صفر تا FFFF نوشته شده در مبنای شانزده ) كه با يك colon از يكديگر جدا می شوند ، ارائه می گردند . آدرس های IP زير نمونه هائی‌ در اين زمينه می باشد .
3ffe:2900:d005:4:104a:2a61:0:0
3ffe:ffff:4004:1952:0:7251:bc9b:a73f

در مواردی كه در يك آدرس IPv6 چندين بلاك صفر وجود داشته باشد ، از "::" به منظور كوتاه تر شدن شكل نمايش آن استفاده می گردد